Fake news: Definicja pojęcia, skutki i sposoby walki z nieprawdziwymi informacjami
Fake news: definicja tego niezwykle popularnego pojęcia staje się z czasem coraz szersza. Nieprawdziwe informacje nie są już bowiem rozpowszechniane jedynie przez dane osoby publiczne, ale także niektóre media. Podpowiadamy więc, jak chronić się przed fake newsami oraz jak z nimi walczyć.
Fake news: definicja terminu, którego powszechnie używa się już także w naszym kraju, jest zarysowywana przez wiele instytucji w sposób nieco różny. Trudno bowiem jednoznacznie stwierdzić, co dokładnie obejmuje lub jakie są jej najbardziej istotne części. Według słownika PWN fake newsy to "nieprawdziwe, fałszywe wiadomości, najczęściej rozpowszechniane przez tabloidy w celu wywołania sensacji, bądź zniesławienia kogoś (najczęściej polityka)". W Cambridge Dictionary czytamy, że to (w przełożeniu na język polski) "fałszywe historie, które wydają się wiadomościami, rozpowszechniane w internecie lub za pomocą innych mediów, zwykle tworzone w celu wpływania na poglądy polityczne lub jako żart".
Fake news: definicja i skutki
Skutków udostępniania fake newsów możemy wymienić wiele. Jednym z najbardziej niebezpiecznych jest bez wątpienia wpływanie na nastroje i opinie odbiorcy, wywołując konkretny, pożądany skutek. Dezinformacja może pogłębiać różnice między danymi grupami, jednocześnie skrajnie zacieśniając więzi wewnątrz ich samych. Omawiane grupy mogą być oczywiście różne - mówimy tu zarówno o zwolennikach konkretnych partii politycznych, jak i całych narodach lub wyznawcach danych religii. Fake newsy często mają na celu wywoływanie strachu przez "innością", prowadzącego nierzadko do radykalizacji poglądów. Dezinformacja "sprzyjać" może także konkretnym politykom czy rządom, które nie bacząc na jej negatywny wpływ na społeczeństwo, budują w ten sposób wyborczy kapitał.
Jak walczyć z fake newsami?
Jeśli zaś chodzi o walkę z nieprawdziwymi informacjami, jej ważną częścią może stać się dla każdego odbiorcy medialnego przekazu pokazywanie innym, że natrafiło się na fake newsa. Jak jednak odkryć, że ma się do czynienia z przekłamanymi doniesieniami? Warto zastosować się do kilku nieskomplikowanych zasad, które na pewno pomogą w samodzielnej weryfikacji wiadomości:
- Sprawdź źródło, witrynę, autora
Często zdarza się, że bardzo szybko możemy zauważyć, iż z daną witryną jest coś nie tak. W sieci nie brakuje bowiem portali, które próbują podszywać się pod inne, przybierając łudząco podobną nazwę lub prawie identyczną szatę graficzną do najpopularniejszych mediów newsowych. Przy tym należy także sprawdzić, czy nie natrafiliśmy na stronę, która świadomie, ale w celach satyrycznych, publikuje nieprawdziwe lub przerysowane informacje. Na tego rodzaju portalach powinniśmy jednak szybko natrafić na dotyczącą tej kwestii wieść.
- Sprawdź, co jest pod nagłówkiem
Niektóre media celowo przekoloryzowują tytuły lub korzystają chociażby z gier słów, aby zasugerować w nagłówku coś bardziej atrakcyjnego, niż znajduje się w samej treści. Warto więc zapoznawać się z całym artykułem, by nie dać się nabrać.
- Sprawdź datę publikacji
Od czasu do czasu zdarza się, że niektóre medialne doniesienia zyskują po czasie drugie życie. Jeśli nie sprawdzimy daty publikacji danego artykułu lub wykonania konkretnego zdjęcia, możemy zostać wprowadzeni w spory błąd. O podobnym przypadku w kontekście pożarów lasów w Amazonii pisaliśmy tutaj.
- Wykorzystaj większą liczbę źródeł, sprawdź publikacje naukowe
W dobie prawie powszechnego dostępu do internetu, powszechny stał się także dostęp do wielu prac naukowych. Nie trzeba już przeszukiwać grubych ksiąg, aby znaleźć odpowiedź na niektóre spośród nurtujących nas pytań. Warto więc sprawdzać docierające do nas wieści w pracach specjalistów lub szukać z nimi kontaktu. Zaleca się też weryfikowanie danej informacji w innych źródłach medialnych.
- Upewnij się, że jesteś względnie obiektywny
Oczywiście czasami bardzo trudno jest podchodzić do każdego medialnego doniesienia w sposób całkowicie obiektywny i bezstronny. Warto jednak chociaż próbować nieco wyciszyć poglądy, aby prawdziwej informacji nie wziąć za fake newsa, albo też nie nabrać się na coś, co prawdą nie jest (całkowicie lub częściowo), ale pasuje pod pewną tezę.
Następny artykułNie przegap żadnych najciekawszych artykułów! Kliknij obserwuj antyfake.pl na: Google News
