Pożar paryskiej katedry Notre-Dame sprowokował lawinę fake newsów i teorii spiskowych
Autor Michalina Kobla - 17 Kwietnia 2019
Notre-Dame stanowiła dla milionów Francuzów, ale także gigantycznych grup turystów wyjątkowy symbol Paryża. Pożar katedry, który spowodował poważne straty, stał się więc podstawą do bardzo zażartych dyskusji w przestrzeni internetowej. Niestety, nie zabrakło w nich fake newsów oraz nacechowanych światopoglądowo teorii spiskowych.
Pożar świątyni Notre-Dame wzbudził wśród światowej opinii publicznej ogromne emocje. W sieci ruszyła już zbiórka na odbudowę katedry, która dla jednych stanowiła wyjątkowe miejsce kultu, a dla innych ważny, historyczny symbol, wypełniony wybitnymi dziełami sztuki. W dyskusji o tych tragicznych zdarzeniach szybko pojawiło się jednak wiele wątków ideologicznych. Liczni komentatorzy z obu stron sceny politycznej wskazywali, że pożar w Wielkim Tygodniu ma stanowić symboliczną bożą karę. Niektórzy przekonywali, iż w miejscu świątyni lub blisko niej wkrótce powstanie zapewne nowy meczet. Jeszcze inni metaforycznie grzmieli o upadku cywilizacji łacińskiej, czy też Francji w płomieniach laicyzacji. Oczywiście podobne twierdzenia nie miały nic wspólnego z faktami i były oparte jedynie na uwagach światopoglądowych.
Liczne media oraz portale społecznościowe zapełniły się jednak także wieloma teoriami spiskowymi. Jedna z internautek opisała na przykład na swym koncie na Facebooku, że na zdjęciu płonącego dachu kościoła zobaczyła sylwetkę Jezusa. W sieci nie zabrakło także domysłów, że pożar mógł mieć coś wspólnego z zamachem na WTC, gdyż na platformie YouTube, obok relacji na żywo z tragicznych zdarzeń we francuskiej stolicy, pojawiać się miały materiały z 11 września 2001 roku.
Poza tym na Twitterze jedno z kont opublikowało historyczne zdjęcia zburzonych świątyń, które miały być rzekomo właśnie paryską Notre-Dame z czasów II wojny światowej. Wpis zdobył ogromną popularność, jednak ostatecznie okazało się, że fotografie w rzeczywistości przedstawiały katedrę w Reims oraz katedrę Notre-Dame w Saint-Lo i nie miały nic wspólnego z kościołem we francuskiej stolicy. Do podobnych manipulacji doszło wielokrotnie. Wśród tweetów nie zabrakło także wykonanych rzekomo wewnątrz świątyni zdjęć, które nie były prawdziwe i pochodziły z internetowych źródeł.
Teorie spiskowe i fake newsy mnożą się po pożarze Notre-Dame
Jednymi z najbardziej rażących przekłamań były doniesienia konta podszywającego się na Twitterze pod CNN. Profil o nazwie "CNN Politics 2020" przekazał, że pożar był następstwem "aktu terroryzmu", chociaż w rzeczywistości podobne informacje są traktowane przez służby jako całkowicie przekłamane i niezgodne z prawdą. Profile podszywające się pod wymienione medium oraz Fox News zostały już odgórnie usunięte z platformy, jednak przekazane przez ich twórców wieści zmyliły niestety wielu poszukujących najnowszych doniesień użytkowników.
Na Twitterze ogromną popularność zdobył także artykuł „The Telegraph” pod tytułem „Zbiorniki z gazem i arabskie dokumenty, znalezione w nieoznakowanym samochodzie przed katedrą Notre-Dame w Paryżu, wywołują strach przed terrorem”. Jak się jednak okazało, był to tekst z 2016 roku i nie miał nic wspólnego z wydarzeniami z 15 kwietnia 2019 roku. Sprawiał jednak wrażenie powiązanego z pożarem. Udostępniające go konta najczęściej oskarżały o doprowadzenie do tragedii osoby nieeuropejskiego pochodzenia, czy też bezpośrednio muzułmanów. Niektórzy internauci szybko zaczęli także obwiniać o podpalenie i spiskowanie Żydów, masonów lub samego prezydenta Emmanuela Macrona. Ich słowa nie były oczywiście podparte żadnymi dowodami ani faktami, które mogłyby potwierdzać słuszność podobnych, absurdalnych stwierdzeń. Inni porównywali pożar do wspomnianego już zamachu na WTC, określając go taką tragedią dla Europejczyków, jaką były dla Amerykanów zdarzenia z 11 września. Tym samym poprowadzono narrację, która także sugerowała, że ogień nie pojawił się w Notre-Dame przez przypadek, a zaprószono go z celowością.
W serwisie Super Express ukazał się za to tekst, w którym zastanawiano się, czy zapowiedź pożaru Notre-Dame nie znajdowała się już w przepowiedniach Nostradamusa. Jak twierdzili autorzy tekstu, zwolennicy podobnych teorii spiskowych powołują się w tej sytuacji na czterowiersz, mający odpowiadać zdarzeniom w Paryżu. Chodzi o słowa:
„Ziemia trzęsie się w Mortarze,
Wyspa św. Jerzego na wpół zanurzona,
Pokój zamroczony, powstanie wojna,
Na Wielkanoc w świątyni otworzone przepaście.”
Osoby, które wierzą w podobną przepowiednię, zapowiadają więc, że katedra może całkowicie zawalić się już w najbliższą niedzielę. Podobne ostrzeżenia są stanowczo negowane przez służby, które zapewniają, iż zapanowały nad sytuacją, a konstrukcję w dużej części udało się zachować. Nie ma więc mowy o podobnym, tragicznym zakończeniu akcji strażaków, którzy przez długie godziny walczyli z żywiołem.