Wolność mediów w Polsce. Według organizacji Reporterzy bez Granic sytuacja w kraju niezmiennie się pogarsza
Autor Michalina Kobla - 7 Czerwca 2019
Wolność mediów na świecie wciąż pozostaje tematem trudnym i wyjątkowo zróżnicowanym. Wielu polityków oraz publicystów, którzy oceniają pracę polskich redakcji telewizyjnych, prasowych oraz internetowych, często odnoszą się do tego zagadnienia, dzieląc się własnymi opiniami. Sprawa jest jednak na tyle skomplikowana, że aby w sposób profesjonalny się do niej odnieść, warto skorzystać z rankingu organizacji pozarządowej Reporterzy bez Granic i pokazać, na którym miejscu znajduje się nasz kraj oraz co wpływa na ekspercką ocenę.
Wolność mediów jest tematem poruszanym przez europejskich myślicieli już od XVII wieku. Chociaż od tamtej pory minęło kilkaset lat, kwestia wciąż pozostaje burzliwa i nieoczywista. Liczni politycy, publicyści oraz sami obywatele nierzadko oskarżają bowiem kolejne władze o ograniczanie swobody działania stacji telewizyjnych, radiowych oraz portali internetowych. Sprawa jest oczywiście uznaniowa i każdy może ją interpretować w sposób indywidualny. Aby jednak dowiedzieć się nieco więcej o opinii ekspertów z dziedziny, warto zapoznać się z rankingiem państw połączonym ze światowym wskaźnikiem wolności prasy, który jest opracowywany przez organizację pozarządową Reporterzy bez Granic.
Wolność mediów wg Reporterów bez Granic
Sam indeks jest klasyfikacją 180 krajów, tworzoną na podstawie wyników ankiet, wypełnianych przez specjalistów w dziedzinie wolności prasy oraz korespondentów. Każdy z nich odpowiada na 87 pytań, dotyczących szerokiej gamy zagadnień. Poza kwestiami legislacyjnymi oraz pluralizmem medialnym bierze się pod uwagę między innymi ilość przypadków napaści na dziennikarzy, czy też nadużyć, do których dochodzi ich względem w danym państwie.
W rankingu na rok 2019 Polska znalazła się na 59 miejscu. W 2018 roku kraj uplasowano na 58 miejscu, w 2017 - na 54, w 2016 - na 47, w 2015 - na 18, w 2014 - na 19, a w 2013 na 22.Jak więc widzimy, od 2015 roku wyliczenia i opinie ekspertów były dla państwa coraz bardziej surowe. W jaki sposób umotywowano ocenę za rok 2019?
"Wydaje się, że nic nie jest w stanie powstrzymać konserwatywnego rządu, który przejął władzę w październiku 2015 r. i jego determinacji, by „odbudować Polskę” i „ponownie uczynić media polskimi”. Wolność prasy jest jedną z jego głównych ofiar. Media publiczne zostały przemianowane na „media krajowe” i zostały przekształcone w tubę propagandy rządowej. Ich nowi dyrektorzy nie tolerują ani sprzeciwu, ani neutralności ze strony pracowników i zwalniają tych, którzy odmawiają przestrzegania ich zasad. Wielu oskarżało „propagandę nienawiści” TVP o morderstwo prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza w styczniu 2019 r. Przed główną siedzibą i oddziałami regionalnymi nadawcy odbyły się liczne demonstracje. Wzrost prześladowań niezależnych mediów w ostatnich miesiącach coraz bardziej przypomina pełne prześladowania sądowe. Tak jak poprzednio, głównym celem rządu jest warszawski dziennik „Gazeta Wyborcza”, który znajduje się obecnie na celowniku prezesa partii rządzącej, Jarosława Kaczyńskiego. Tym, którzy domagają się umiarkowania, rząd zawsze odpowiada tymi samymi argumentami opartymi na ideologii, która nie toleruje sprzeciwu."
W minionych latach duży wpływ na ocenę stopnia niezależności polskich mediów miała także sprawa Tomasza Piątka i jego książki na temat przeszłości Antoniego Macierewicza. Eksperci negatywnie ocenili reakcję byłego już szefa MON na publikację oraz fakt, iż dziennikarz miał z jej powodu duże problemy, w tym także prawne.
Wolność mediów na świecie
Jakie państwa ostatecznie znalazły się na czele rankingu i są uznawane za wzór wolności mediów w świecie? Pierwsze miejsce w 2019 roku zajęła Norwegia, drugie - Finlandia, a trzecie - Szwecja. W pierwszej dziesiątce uplasowały się także Holandia, Dania, Szwajcaria, Nowa Zelandia, Jamajka, Belgia oraz Kostaryka. Jakie kraje zamknęły stawkę? 170. miejsce przypadło Iranowi, 171 - Laosowi, 172 - Arabii Saudyjskiej, 173 - Dżibuti, 174 - Syrii, 175 - Sudanowi, 176 - Wietnamowi, 177 - Chinom, 178 - Erytrei, 179 - Korei Północnej, a 180 (ostatnie) - Turkmenistanowi.
Według oficjalnych danych Reporterów bez Granic w samym 2019 roku na świecie zabito 18 dziennikarzy (w tym zawodowych, niezawodowych oraz asystentów dziennikarzy). 339 przedstawicieli tych samych grup trafiło do więzień z powodu wykonywanego zawodu.